Korozyon
Korozyon olayı, elektro-kimyasal bir reaksiyondur. DIN 50900 ‘de ‘’ Hammaddenin ölçülebilir bir değişme göstermesine neden olan ve metal bir yapı parçasının veya bir bütün sistemin fonksiyonuna zarar veren, metal malzemenin çevresiyle reaksiyonudur’’ şeklinde tanımlanır.
Kısacası, malzemenin çevresiyle etkileşime girerek fiziksel ve kimyasal değişikliğe uğraması olayıdır.
Çukur Korozyonu (Pitting)
Metal yüzeyinde çok küçük bir bölgede çukur oluşturarak meydana gelen korozyon olayıdır. Çoğu zaman oluşan çukurlar gözle görünmeyecek kadar küçüktür. Çukurların derinliği genellikle çapları kadardır.
Çukur korozyonu en tehlikeli korozyon türüdür. Çok az malzeme kaybı olmasına rağmen, ekipman kısa sürede devre dışı kalabilir. Oluşan çukurların içi genellikle korozyon ürünleri ile doludur. Bu nedenle çukur sayısını ve derinliğini belirlemek son derece güçtür.
Çukur korozyonu, metal yüzeyinin herhangi bir noktasında oluşan bir anodik reaksiyon ile başlar. Eğer metal ve çevre koşulları uygun ise, bu anodik reaksiyon birbirii doğuran bir seri otokatalik reaksiyonlarla hızla devam ederek o noktada bir çukur oluşmasına neden olur.
Şekilde bir metalin havalandırılmış bir sodyum klorür çözeltisi içindeki korozyonu görülmektedir. Anodik bir bölgede metal çözünmeye başladığında, çevre yüzeylerde oksijen reaksiyonu meydana gelir. Anodik raksiyon sonucu ortaya çıkan metal iyonları o bölgede pozitif yüklerin artmasına neden olur. Bunun sonucu olarak çözelti içindeki klorür iyonları o bölgeye doğru hareket eder. Böylece çukur içinde metal klorür ve hidrojen iyonu konsantrasyonunda artış meydana gelir. Bu durum çukur içinde korozyon hızının daha da artmasına neden olur. Çukur içinde anodik reaksiyonlar yürürken, çevre yüzeylerde de oksijen redüksüypnu ile katodik reaksiyon gerçekleşir.
Çukur korozyonunun belli bir derinlikten sonra yavaşlaması şöyle açıklanmaktadır: Korozyon sonucu oluşan metal hidroksitleri zamanla çukurun ağzını kapatmaktadır. Bu durumda klorür iyonlarının çukur içinde metale kadar ulaşması güçleşmektedir. Bu nedenle çukur korozyonu ancak durgun çözeltiler içinde meydana gelebilir. Çukur korozyonu genellikle, borularda, tanklarda akış hızının azaldığı bölgelerde kendini gösterir.
Çukur korozyonu oluşumunda metal cinsi de önemli rol oynar. Pasifleşme özelliği olan metal ve alaşımlar çukur korozyonuna daha duyarlıdır. Özellikle paslanmaz çeliklerde çukur korozyonuna sık rastlanır. Hatta yumuşak çelik bile çukur korozyonuna paslanmaz çeliklerden daha dayanıklıdır.
Çukur korozyonunun ağırlık kaybı yoluyla değerlendirilmesi doğru olmaz. Çukur korozyonu, istatistik yöntemlerle, çukur sayısı ve derinliği ölçülerek birlikte değerlendirilir. Ortalama çukur derinliği korozyon zararı konusunda tek başına bir fikir vermez. Önemli olan maksimum çukur derinliğidir. Bu ise ancak istatistik yöntemler ilee belirlenebilir. Belli bir yüzeyde bulunan çukurların sayısı, derinliklerine göre düzgün bir dağılım gösterir. Olasılık yötemleri ile maksimum çukur derinliği veya belli bir derinlikteki çukur sayısı hesaplanabilir.
Çukur Korozyonuna Karşı Alınacak Önlemler
Cıvata ve perçin yerine kaynak tercih edilmelidir.
İki levhanın üst üste birleştiği yerler kaynak veya lehim yapılarak kapatılmalıdır.
Başlagıçta çukur korozynuna karşı duyarlı olan metallerin kullanılmasından kaçınılması büyük önem taşır.
İnhibitör kullanılması kullanılması da çukur korozyonunun önüne geçilmesinde faydalıdır. Fakat eğer inhibitör kullanarak korozyon tam olarak önlenemez ise, bu defa daha tehlikeli sonuçlar doğabilir.
Cemkimsan Kimya bünyesinde geliştirdiğimiz ve fabrikalarımızda ürettiğimiz bazı korozyon önleyici ürünlerimiz;
CEFOPOL 1080; Çok fonksiyonlu kazan suyu şartlandırma kimyasalı.
CEMOLİN 1080; NSF onaylı gıda üretiminde kullanıma uygun buhar hattı şartlandırma kimyasalı.
CEFOPOL 4080; Buhar kazanlarında kullanlan korozyon önleyici.
CK-42; Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemleri için korozyon önleyici.
CK-13; Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemleri için korozyon önleyici.
Kaynak
Cemkimsan Ders Notlar
https://www.taninmismakina.com/tesisatta-korozyon/
https://www.kmo.org.tr/resimler/ekler/f51288c412df764_ek.pdf