Endüstriyel tesislerde soğutma kuleleri, prosesin sürekliliği ve verimliliği açısından kritik öneme sahiptir. Ancak bu sistemlerde karşılaşılan en önemli problemlerden biri biyolojik kirlenme olup; hem sistem performansını düşürmekte hem de ekipman ömrünü tehdit etmektedir.
Biyolojik Kirlenme Nedir?
Soğutma kuleleri, ortam havasıyla temas eden açık sistemlerdir. Bu nedenle; alg, bakteri, mantar ve yosunlar gibi mikroorganizmaların üremesi için elverişli bir ortam oluştururlar. Nem, ısı ve ışıkla birleşen bu ortamda mikroorganizmalar hızla çoğalarak sistemin içinde biyofilm tabakaları oluşturur.
Bu biyolojik tabakalar;
- Isı transferini düşürür,
- Su akışını engeller,
- Korozyonu hızlandırır,
- Enerji maliyetlerini artırır,
- Lejyonella gibi zararlı bakterilere ortam hazırlar.
Neden Önlenmelidir?
Biyolojik kirlenmenin önlenmemesi;
- Enerji kayıplarına,
- Planlanmamış duruşlara,
- Ekipman hasarlarına,
- Halk sağlığı risklerine neden olabilir.
Özellikle Lejyonella bakterisinin çoğalabileceği bu sistemlerde, önleyici kimyasal şartlandırma yapılmadığında ciddi sağlık sorunları doğabilir ve yasal sorumluluklar gündeme gelebilir.
Nasıl Önlenir?
Soğutma kulelerinde biyolojik kirlenmeyi önlemek için şu adımlar kritik öneme sahiptir:
1. Düzenli Kimyasal Şartlandırma
Cemkimsan olarak, sistemlere özel geliştirdiğimiz biyosit ve dispersant ürünleriyle, mikroorganizma gelişimini durdurur, oluşmuş biyofilmi çözeriz. Doğru kimyasal seçimi ve dozaj, sistem sağlığının temelidir.
2. Online Takip ve Ölçüm Sistemleri
Biyolojik kirlenme genellikle gözle fark edildiğinde çoktan ilerlemiş olur. Bu nedenle, su parametrelerinin sürekli izlenmesi (pH, iletkenlik, serbest klor, ORP vb.) erken müdahale için gereklidir.
3. Fiziksel Temizlik ve Periyodik Bakım
Soğutma kulelerinin havalandırma panelleri, su püskürtme memeleri ve havuz bölgeleri periyodik olarak temizlenmeli; biriken tortular ve biyolojik birikimler fiziksel olarak uzaklaştırılmalıdır.
4. Uygun Tasarım ve İşletme Koşulları
Su devridaim süresi, kule tipi, ortam sıcaklığı ve hava kalitesi gibi faktörler biyolojik kirlenmeyi etkiler. Bu nedenle sistem tasarımı ve işletme parametreleri gözden geçirilmelidir.
Cemkimsan Kimya Olarak Ne Sunuyoruz?
Soğutma kulelerinde biyolojik kirlenme, yalnızca bir bakım meselesi değil; verimlilik, güvenlik ve sürdürülebilirlik açısından tesislerin geleceğini etkileyen kritik bir konudur.
Cemkimsan Kimya olarak;
- Endüstriyel sistemlere özel biyosit ve dispersant çözümleri geliştiriyor,
- Sürekli takip ve kontrol sistemleri ile önleyici yaklaşımı benimsiyor,
- Her tesise özel su şartlandırma programları ile optimum performans sağlıyoruz.
Biyolojik riskleri minimize ediyor, sistem verimliliğinizi maksimize ediyoruz.
Cemkimsan Kimya bünyesinde geliştirdiğimiz ve fabrikalarımızda ürettiğimiz bazı su şartlandırma ürünlerimiz;
CK 229: Açık ve yarı açık devre soğutma kulelerinde kışır ve korozyon kontrolü amaçlı kullanılan fosfonat bazlı şartlandırma kimyasalıdır. Kireçlenmeye sebep olan minerallerin kristal yapısını bozarak amorf hale getirir, blöf ile dışarı atılmasını sağlar. Bakır yüzeylerde korozyon oluşumunu önler.
CK 429: Açık ve yarı açık devre soğutma kulelerinde kışır ve korozyon kontrolü amaçlı kullanılan tam organik şartlandırma kimyasalıdır. Yüksek ph değerlerinde asit kullanımına gerek olmadan etkili olmaktadır. Tam organik yapısı ile çevre dostudur. Bakır yüzeylerde korozyon oluşumunu engeller.
C BIOCIDE 886: Açık soğutma kulelerinde endüstriyel proses sularında mikroorganizma kontrolü için tasarlanmış biyosittir. Yosun, bakteri, mantarların oluşumunu engeller. Bu biyolojik oluşumun neden olduğu tıkanma, kirlilik ve korozyonun önüne geçer. Bakır içeren metal yüzeylerde güvenle kullanılabilir.
CK 699: Soğutma sistemlerinde pH – alkaliniteyi düzenlemek amaçlı kullanılan yardımcı üründür. Yüksek pH değerinin sebep olduğu birikinti problemini engeller.
CK 180: Açık soğutma kulelerinde kışır kontrolü amaçlı kullanılan tam organik dispersanttır. Su içindeki askıda katı maddelerin birleşip çökmelerini ve metal yüzeye yapışmasını engelleyerek soğutma kulelerinde birikinti oluşumunu engeller. Korozyon inhibitörlerinin metal yüzeylerine kolayca ulaşabilmeleri için temiz yüzeyler sağlar. Yüksek dozajlarda uygulandığı zaman eski çökeltileri de yavaş yavaş temizler.
Hakan ÇOBAN
Kimya Mühendisi
Su Şartlandırma Danışmanı
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Su Elkitabı
Cemkimsan Kimya Ders Notları