Flushing Nedir?
Kelime anlamıyla bol miktarda su ve yardımcı kimyasallarla yıkamaktır. Flushing; inşaat ve mekanik tesisat literatüründe özellikle kapalı devrelere yapılan ilk yıkama uygulama yöntemi olarak geçmektedir.
Flushing iki grupta incelenmektedir;
- Dinamik Flushing
- Kimyasal Yıkama
- Dinamik Flushing
Flushing prosesinin ana amacı sistem blokaj olasılığının azaltılması ve başarılı bir kimyasal yıkama uygulamasının yapılabilmesi için borulama sisteminden olabildiğince kirlilik ve atıkların uzaklaştırılmasıdır.
Dinamik flushing öncesi tüm by-pass hatlarının sistem hızlarına göre dizayn edilip yapılması, boşaltma ve dolum ağızlarının hızlı dolum ve boşaltmaya imkan verecek seviyede dizayn edilmesi önemlidir.
- Kimyasal Yıkama
Flushing,kelime anlamıyla bol miktarda su ve yardımcı kimyasallarla yıkamak olup, bu ifade inşaat ve mekanik tesisat literatüründe özellikle kapalı devrelere yapılan ilk yıkama uygulama yöntemini tanımlamaktadır.
Flushing uygulaması tek başına bir anlam taşımamakta olup Kimyasal Koruma Programına hazırlık uygulamasıdır.
Flushing amacı nedir?
- Metallerden üretilen borular, üretim aşamasında şekillendirme sürecinde ve stoklamada hava ortamında bulunan nem ve O2’in oksitleyici [korozif] etkilerinden korumak amacıyla çeşitli yağlı koruyucu maddelerle kaplanmaktadır.
- Kapalı devre sistemini oluşturan boru iç yüzeyindeki yağlı tabaka sudaki mevcut kimyasal kompozisyonu tutmakta ve kısa zaman içerisinde çamurlaşma gerçekleşmektedir.
- Mekanik tesisatın yapısal özellikleri ile suyun kimyasal kompozisyonuna bağlı olarak değişen zamana göre, oluşan çamurlaşma katı faz tabakalaşmasına dönüşmektedir.
- Mekanik tesisat imalatı aşamasında oluşan kaynak çapakları, demir depozitleri ile inşaat ortamından kaynaklanan inorganik toz ve parçacıklar tesisatın içerisinde kalmaktadır.
- Bu bahsedilen parçacıklar, devre içerisinde basınçlı suyun etkisi ile sürüklenmekte, pompa, eşanjör, serpantin kazan, vana ve benzeri cihazların bağlantı noktaları ile içerisinde ve ekleme parçalarında birikmektedir.
- Katı faz tabakalaşması ve birikmeler, çeşitli korozyon tiplerinin oluşumunu hızlandırmakta, bu sonuç ısı aktarım hızını azaltmakta ve sıvı akış rejimini [laminar → türbülans, vorteks, basınç dalgalanmarı vb.] bozmaktadır.
- Bu sonuçların etkisi ile, mekanik tesisat sisteminde yer alan cihaz ve donanımların çalışma verimliliği önemli ölçüde azaldığı gibi faydalı kullanım ömürleri de kısalarak devre dışı kalmaktadır. Sonuçta, konfor ve enerji [yakıt, elektrik] kaybı ile birlikte, tahmin edilen amortisman ve bakım [işgücü, malzeme] giderleri artarak toplam işletme maliyetleri yükselmektedir. Mekanik tesisatı olumsuz etkileyecek başka birriskte, sisteme alınan dolum suyu ve/veya dış etkiler ile boruların içlerine bakteri girmesidir. Sistemde bakteri etkisinin olması durumunda sistemde uygulanacak kimyasal koruma programlarının etkinliğinin azalmasının yanı sıra ısıl cihazların ısı iletimlerini de olumsuz etkileyecektir.
Kimyasal Yıkama Süreci
• Kazan, Chiller, eşanjör vb. cihazlarda by-pass bağlantıları sağlanmış olan ve uygun noktalarda boşaltım ve dolum bulunan, su ile dolu olan tesistlara yıkama kimyasalı (CEWA-200) yüklenir.
• Çalışma koşullarında tesisat en az 48 saat boyunca sirküle edilir. Ve tüm alt noktalardan eş zamanlı boşaltım yapılır.
• Akabinde şebeke suyu ile tesisatlar doldurulur ve 24 saat durulama için sirkülasyon sağlanır.
• 24 saat sonunda da durulama suyu alt noktalardan boşaltılır ve sirkülasyona dahil olan tüm pislik tutucular temizlenir.
• Tesisatlar tekrar su ile doldurulur ve tüm sisteme su girişi sağlanır ve besle-boşalt işlemleri uygulanır. *Besle-Boşalt İşlemi: Tesisat çalışma koşullarında (uygun basınç, pompa sayısı vb.) sürküle edilirken dolum noktasına en uzak noktadan boşaltım yapılır, boşaltma suyu giriş suyu değerlerine yaklaşıncaya kadar bu işleme devam edilir.
• Besle-boşalt işlemleri; boşaltım suyu kimyasal parametreleri giriş suyu kimyasal parametrelerine yaklaşıncaya dek yapılır.
• Besle-Boşalt işlemlerinden sonra tesisatlarda yapılan kimyasal ve biyolojik ölçüm sonuçlarına göre koruma kimyasalı (CK-42) ve biyosit (C-BİOCİDE 900) eklenerek tesisat koruma programına alınır.
Cemkimsan Kimya bünyesinde geliştirdiğimiz ve fabrikalarımızda ürettiğimiz bazı su şartlandırma ürünlerimiz;
CEWA 200; Nötral Kir, yağ ve pas temizleyici
CK 42; Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemlerinde kullanılan koruyucu kimyasal.
CK 13; Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemlerinde kullanılan koruyucu kimyasal.
C BIOCIDE 900; Kapalı devrelerde mikroorganizma kontrolü için tasarlanmış biyosit.
Resul AĞBULUT
Kimya Mühendisi
Su Şartlandırma Danışmanı
Kaynak:
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Su Elkitabı
Cemkimsan Kimya Ders Notları
https://www.ktto.net/wp-content/uploads/2014/12/tekniksartname01.pdf