Taş Asidi metal yüzeylerde oluşan kışır ve korozyon birikintilerinin temizlenmesi için daldırma ya da sirkülasyon yöntemleri ile temizlenmektedir.
Kireç tabaka oluşumları ısı aktarımının gerçekleştiği yüzeylerde meydana gelmektedir.
Bu yüzeylerde (kazan, kondenser, eşanjör vb.) genellikle suyla temas etmekte ve suda bulunan Mg ve Ca iyonları zamanla çökerek kireç taşı tabakasını oluşturarak kireçlenmeye sebebiyet vermektedir. Bu kireç taşı için en uygun taş asidi CAS 117 ‘dir. CAS 117 korozyon inhibitörü içermekte olup metal yüzeylerde korozifliği minimize edilmiştir.
Kimyasal temizlik öncesi kullanılacak Taş Asidi türü ve miktarı belirlenmelidir. Bunu için önce yüzeyde biriken kireç miktarı hesaplanmalıdır. Taş asidi miktarı hesaplanırken 1 Kg kirecin temizlenmesi için 3 Kg Taş asidi sarfiyatı gerçekleşmektedir.
Taş asidi seyreltilerek sistemlere uygulanmalıdır.
Taş Asidi Uygulama Yöntemleri
1-Daldırma Yöntemi:
Küçük parçaların temizliğinde genellikle daldırma yöntemi kullanılmaktadır. Bu yöntemde temizlenecek parçalar kirlilik durumuna göre %10 ‘a kadar seyreltilmiş CAS 117 (Taş Asidi) çözeltisine daldırılır. Çözelti düzenli olarak karıştırılarak daha etkili temizlik gerçekleştirilebilinir.
2-Sirkülasyon Yöntemi:
Sirkülasyon yöntemi ise genellikle buhar kazanı, ısıtma kazanı, kondenser, evaparatör ve eşanjör gibi büyük sistemlerdeki kışır ve korozyon birikintilerinin temizlenmesinde uygulanır.
Genellikle kalsiyum ve magnezyum kireç kalıntıları bulunmaktadır ve bu kireç taşı için CAS 117 taş asidi kullanılmaktadır. Kimyasal temizlik yapılacak sistem önceden mekanik temizlik yapılması önerilir. Böylece kimyasal temizliğin verimi artacaktır.
Temizliği yapılacak kazan, işletme seviyesine kadar önceden oranı belirlenmiş CAS 117 çözeltisi ile doldurulur. Çözelti; aside karşı dayanıklı bir pompa yardımı ile kazan blöfünden alınıp tekrar üst kapaktan kazan içerisine verilerek sirkülasyona başlanılır. Bu süreç içerisinde CAS 117 (Taş Asidi) çözeltisinin pH değeri takip edilir, pH değeri düştükçe CAS 117 takviyesi yapılır ve pH sabit tutulur, pH seviyesi sabit hale gelince çözelti 6-14 saat sirkülasyona devam edilir.
Nötralizasyon:
Kimyasal temizlik yapılan kazana nötralizasyon kimyasalı verilerek su nötr hale getirilmeli ve boşaltılmalıdır. Kimyasal temizlik sonrasında kazanda tekrar mekanik temizlik yapılmalıdır. Sonrasında kazan bol su ile durulanmalıdır. Kazanda nötralizasyon işlemi yapılmazsa kısa bir süre sonra tekrar paslanma görülecektir.
Çeşitli yöntemlerle kullanılan taş asidi atıkları, nötralize ederek depolama alanına gönderilmelidir. Aksi durumda asidik atıklar, atık içinde bulunan ağır metalleri ve bazı organik maddeleri çözünür forma dönüştürerek sızıntı suyunda ağır metal ve organik madde konsantrasyonun artmasına neden olur.
Cemkimsan Kimya olarak geliştirdiğimiz ve fabrikamızda ürettiğimiz taş asidi ürünlerimiz;
CAS 16 – Hassas Metaller İçin Kireç Temizleyici
CAS 16 tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinde oluşan kireç tabakası ve mineral tortuların temizliğinde kullanılan organik asidik toz üründür. Metal koruyucu inhibitör içerir. Çinko, alüminyum, paslanmaz çelik, galvaniz gibi hassas metallere zararı minimuma indirilmiştir.
CAS 117 tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinde oluşan kireç tabakası ve mineral tortuların temizliğinde kullanılan asit bazlı üründür. Yoğun ve inatçı kireç tabakalarının temizliğinde kullanılır. Metal koruyucu inhibitörler içerir.
CAS 167 – Bakıra Özel Taş Asidi
CAS 167 tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinde oluşan kireç tabakası ve mineral tortuların temizliğinde kullanılan asit bazlı üründür. Metal koruyucu inhibitör içerir. Çinko, alüminyum, paslanmaz çelik, galvaniz gibi hassas metallere zararı minimuma indirilmiştir.
CAS 179 – Silis Kaynaklı Kireç ve Tortu Temizleyici
CAS 179 tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinde silis kaynaklı kireç tabakası ve mineral tortuların temizliğinde kullanılan asit bazlı üründür. Yoğun ve inatçı silis tabakalarının temizliğinde kullanılır. Metal koruyucu inhibitörler içerir.
CALK 111 – Nötralizasyon Kimyasalı
CALK 111 asidik temizlik yapılan ısıtma ve soğutma sistemlerde nötralizasyon amacıyla kullanılan üründür. Sistemlerdeki suyun pH değerini yükselterek düşük pH ’tan dolayı oluşmuş korozif ortamı kararlı hale getirir.
Kaynak:
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası; Su Elkitabı
Cemkimsan Kimya Ders Notları
http://www.cevresehirkutuphanesi.com/assets/files/slider_pdf/mtmBS6TFH008.pdf