Kazan devre dışı kaldığında, işletme esnasında meydana gelen korozyondan daha fazla paslanma ve korozyona maruz kalır.
Kazan içerisinde özellikle gazı alınmamış veya çok az alkali ihtiva eden su kalırsa paslanma ve korozyona uğrama oranı yükselir.
Yeteri kadar koruma tedbirleri alınmamış kazanlar, su tamamıyla boşaltılmış olsa dahi korozyona maruz kalırlar. Suyu tamamıyla boşaltılan kazanları çok az külfetle korozyona karşı korumak mümkündür.
Duruşlar sırasında en yaygın olarak oksijen korozyonu ile karşılaşılır.
Duruşlar sırasında ayrıca düşük pH korozyonu da gözlenebilir.
Duruşlar sırasında karşılaşılan korozyon işlergelerine karşı mutlaka uygun bir muhafaza yöntemi uygulanmalıdır.
Buhar Kazanını Devreden Çıkarma
Buhar kazanı uzun süre çalıştırılmayacaksa;
Kazan buhar çıkışı azaltılırken bir yandan da besleme suyu kısılmalı ve alev küçültülmelidir. Alev söndürüldükten sonra buhar çıkışındaki kapama vanası çok sıkıca kapatılmalıdır.
Su seviyesi normal ise besleme suyu pompası durdurulmalıdır ve besleme suyu giriş vanası kapatılmalıdır.
Su seviyesi normal değerinden çok yüksek ise normale gelecek şekilde blöf yapılmalı, daha sonra kazan soğumaya bırakılmalıdır.
Farklı sıcaklıkların meydana gelmesini önlemek için, hızlı soğutmadan kaçınılmalıdır.
Buhar Kazanını Boşaltma
Kazan soğumaya bırakıldığında basıncın düşmesi izlenir.
Kazanda basınç kalmadıktan ve su sıcaklığı 90 oC ‘nin altına düştükten sonra kazan boşaltılabilir.
Bununla birlikte ateşe dayanıklı harç kısımlar el yanmadan dokunabilecek seviyeye kadar soğumadan kazanı boşaltmak sakıncalıdır.
Kazan tam olarak boşaltıldıktan sonra blöf vanaları sıkıca kapatılmalı ve üzerlerine açılmaması gerektiğini belirten uyarı etiketleri asılmalıdır.
Buhar Kazanı Duman Gazı Tarafının Korunması
Kazan uzun süre işletilmeyecek ise, devre dışı kalmasından dolayı meydana gelebilecek pas ve korozyona karşı korunması için yapılması gerekli işlemler şunlardır:
1. Kazanın sıcaklığı takriben 40 oC ‘ye düşene kadar külhan, duman boruları ve aynanın duman gazı tarafını iyice temizleyin.
2. Duman gazı tarafındaki bütün yüzeyleri ince bir tabaka halinde yağlayınız.
3. Kazanın dış hava ile irtibatı tamamen kesilmelidir.
4. Ayrıca yarı yanmış kireç ile dolu kaplar yerleştirerek kazan içindeki havanın kuru kalması sağlanmalıdır.
Buhar Kazanının Yaş Yöntemle Muhafazası
Kısa süre işletilmeyecek kazanlar yaş yöntemle muhafaza edilmelidir.
Normal işletme sırasında yapılan dozajın 5-10 katı oksijen giderici doze edilir. pH ayarı yapıldıktan sonra kazan beklemeye bırakılır.
Kazan üzerindeki buhar ve su vanaları sıkıca kapatılır.
Mevcut kazan suyuna CEFOPOL 1080 verilerek fosfat değeri yükseltilir ve yine kazan suyuna CEFOPOL 4080 oksijen alıcı karıştırarak (Normal işletme sırasında yapılan dozajın 5-10 katı) paslanma ve korozyona karşı emniyet tedbirleri alınır. CEFOPOL 4030 ile pH ayarı yapıldıktan sonra kazan beklemeye bırakılır.
* Duruşlar sırasında en yaygın olarak oksijen korozyonu ile karşılaşılır.
(Çözünmüş oksijen korozyonu kazan işletmelerinde en çok karşılaşılan korozyon türüdür. Genel görünüşü metal boyunca yaygın çukurcuklar şeklindedir.)
* Duruşlar sırasında ayrıca düşük pH korozyonu da gözlenebilir.
(Kazan suyu ya da besi suyunun uygun alkalinite ya da pH değerine sahip olmaması nedeni ile oluşturduğu ve tüm metal yüzeyinde homojen bir incelme şeklinde görülen korozyon tipidir. Uygun pH değerlerinin sağlanması ile giderilir. Bu maksatla aminler, amonyak ya da kostik gibi maddelerden yararlanılabilir. Özellikle karbondioksitin serbest kalamaması nedeniyle alkalinite ayrışmasının olmadığı kızgın su devrelerinde, mutlaka pH ayarlaması yapılmalıdır. Bu sistemlerde pH değerinin 10 cıvarında olması en uygun çözümdür.)
Buhar kazanına kimyasallar eklendikten sona arta kalan oksijeni kazandan dışarı atmak için emniyet ventili takriben 0,2 kg/cm 2 ‘ye ayarlanır ve emniyet ventilinden taşıncaya kadar kazana su doldurulur.
Kazan soğuduktan sonra su ile doldurularak koruyucu kimyasallar katılmış olarak bütün vanalar sıkıca kapatılır.
Soğuk havalarda dona engel olmak için kazan dairesi sıcaklığının +4 o C ‘nin altına düşmemesi sağlanmalıdır.
Kazan tekrar işletmeye alınacağında kazan suyu, kısmen blöf vanasından boşaltılmalıdır. Daha sonra normal besi suyu ile su seviyesine kadar kazan tekrar doldurulur.
Buhar Kazanının Kuru Yöntemle Muhafazası
Uzun süre işletilmeyecek kazanlar kuru muhafaza edilmelidir.
Kazan sıcak halde iken ve alçak basınçta blöf vanasından kazan suyu tamamen boşaltılır.
Kazanın boşaltılmasından sonra emniyet ventili açılarak buhar dışarı atılır.
Kazandaki bütün kapak ve vanalar açılır ve kazanın iç kısmının kuruyup kurumadığı kontrol edilir.
Gerekli hallerde herhangi bir şeyle kurulanır. Kazanın içine yarıya kadar klorkalsiyum ve veya yanmış kireç doldurulmuş kaplar konur.
Bu kaplar yaklaşık 3 ayda bir değiştirilmelidir.
Kalan oksijeni yok etmek için kazanın içine yanan kandil yerleştirilmelidir.
Sonra bütün ventiller ve kapak, vana delikleri kapatılmalıdır
Kazanın kuru muhafazasının başarılı olmasının şartı tam sızdırmaz kapanabilen ventiller, el delikleri ve flanşlardır.
CEMKİMSAN KİMYA olarak geliştirdiğimiz ve fabrikamızda ürettiğimiz buhar kazanı şartlandırma ürünlerimizden bazıları;
Cefopol 1080 (Çok fonksiyonlu kazan suyu şartlandırma kimyasalı)
Cefopol 1040 (NSF onaylı gıda üretiminde kullanıma uygun buhar kazanı kireç ve korozyon önleyici)
Cefopol 4030 (Buhar kazanı alkalinite düzenleyici)
Cefopol 4080 (Korozyon önleyici)
Cefopol 6035 (Yüksek sertlikle çalışan buhar kazanları için sertlik stabilizatörü ve kireç önleyici)
Cefolin 1080 (Çok fonksiyonlu buhar kazanı ve buhar hattı kireç ve korozyon önleyici)
Cemolin 1080 (NSF onaylı gıda üretiminde kullanımı uygun buhar hattı korozyon önleyici)
Kaynak:
http://eng.harran.edu.tr/~hbulut/buhar.pdf
http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/7737ef924014622_ek.pdf
CEMKİMSAN KİMYA Ders Notları.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Su El Kitabı.