Buhar Kazanında Blöf Neden Yapılır?
Buhar kazanları; suyun ısıtılarak buhar elde edilmesini sağlayan sistemlerdir.
Su ise yapısı gereği çözücü bir maddedir ve içerisinde nerdeyse her zaman buharlaşamayan safsızlıkları/bileşikleri içermektedir.
En iyi arıtma programlarıyla beslenen kazan besi sularında askıda katı maddeler ve çözünmüş maddeler gibi safsızlıklar belli bir miktarda bulunur. Buharlaşan su molekülleri ardında buhar ile taşınamayan safsızlıklar bırakmaktadır. Buhar kazanı buhar ürettikçe zamanla kazan içerisinde buharlaşma ile taşınamayan bileşiklerin konsantrasyonu/derişimi/yoğunluğu artmaktadır. Belirli bir konsantrasyona ulaşan safsızlıklar kazanda olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Bu sebeple kazan içerisindeki konsantrasyon oranını belirli bir seviyenin altında tutulmalıdır. Konsantrasyon seviyesini azaltmak içinse kazan içindeki su dışarı atılır ve düşük konsantrasyona sahip su içeri alınır. Suyun dışarı atılma işlemine blöf denir. Su, kazan içindeki buhar basıncı ile bir miktar kuvvetle kazandan dışarı üflenir.
Blöf işlemi zorunlu ve vazgeçilmez bir unsurdur.
Kazan blöfünün anlamını bir benzetme ile daha iyi açıklayabilir ve aklımızda kalmasını sağlayabiliriz.
İnsan vücudu yaşamı sürdürmek için; beslenme, sindirme ve boşaltım gibi kısaca metabolizma denilen hayatsal olayları yapmak zorundadır, buhar kazanı içerisinde de çalışan ve iş gören suyun kirlenerek blöf edilmesi işlemi ile insan vücudunun boşaltım olayı arasında çok yakın bir benzerlik vardır.
Boşaltım, insan vücudu için ne kadar zorunlu bir olaysa, buhar kazanlarında çalışan ve iş gören suyun kirlenerek blöf edilmesiyle insan vücudunun boşaltım olayı arasında çok yakın bir benzerlik vardır.
Boşaltım; insan vücudu için ne denli zorunlu hayatsal bir olaysa, buhar kazanları için blöf de o derece zorunludur.
Blöf ile belirli bir enerjinin çöpe atıldığı düşünülmemelidir.
Buhar kazanlarında yetersiz blöf sonucu; enerji kaybı, su kaybı, kimyasal kaybı, çevre kirliliğinin artması gibi olumsuzluklar söz konusudur.
Yetersiz blöf ile yine; kazanda birikinti oluşum riski, iletkenliğin artması ve korozyon iyonları çokluğu nedeniyle korozyon riski, üretilen buhar kalitesinin bozulması, ürün kalitesinin düşme riski ortaya çıkmaktadır.
Abma Tarafından Verilen Buhar Kazanları Blöf Limitleri
(Düşük Basınçlı Ve Yumuşak Su İle Beslenen Kazanlar İçin)
Kazan Basıncı Silika Toplam Alkalinite Özgül İletkenlik
(Atü) (ppm SiO2) (ppm CaCO3) (µS/cm)
0-21 150 700 7000
21-32 90 600 6000
32-42 40 500 5000
Kazanda Blöf Tipleri Nelerdir?
1-Yüzey Blöf İşlemi:
İstenmeyen maddeler sıvı fazda; diğer ifade ile kazan dibine çökmemiş, su içinde erimiş şekilde ise; yüzey blöf sistemi ile yüzeyden yapılan blöf işlemi sayesinde sistemden otomatik olarak tahliye edilirler. Kazan su yüzeyindeki pislik, yağ gibi partiküllerin ayrıştırılmasında yüzey blöfünden yararlanılır.
2-Dip Blöf İşlemi:
Suda çözünmeyen safsızlıklar/partiküller kazan dip yüzeyinde bulunmaktadır. Bu safsızlıklar konsantrasyon arttıkça çamurlaşmaya neden olmaktadır. Dip/alt blöf ile bu çözünmeyen safsızlıklar/çamurlaşma dışarı atılmaktadır.
Kazanda oluşan çamurun kazandan uzaklaştırılmasında bu dip blöf vanasından yararlanılır. Bu vanalar özel yaylı vanalar veya hiç değilse küresel vanalardan seçilmelidir. Çünkü çamuru kazandan uzaklaştırabilmek için kazan basınç altında iken ani açılmak suretiyle çamur hareketlendirilebilmektedir. Günde en az 3-5 kez birkaç saniyeliğine dip blöf vanası açılıp, kapatılmalıdır. Emniyet için yaylı vanaların da küresel vanaların da önünde bir kesme vanası bulundurulmalıdır.
Kısacası; kazan yüzeyinde birikmiş olan pisliklerin yüzeyden atılması yüzey blöfü, dibinde birikmiş çamur yapısının dipten atılması dip blöfüdür.
Enerjinin geri kazanımı:
Blöfle atılan su, kazan suyu ile aynı basınç ve sıcaklık değerlerine sahiptir. Bu yüksek enerji taşıyan atık, deşarj edilmeden, bir depolama tankı, bir eşanjör ya da her ikisi birden kullanılarak enerjinin geri kazanılması mümkündür. Buhar kapasitesinin yüzde 5’i üzerinde yüzey blöfü atığı olan her kazan için ısı geri kazanımı uygulaması faydalıdır.
Kontrollü ve Doğru Blöfün Faydaları Nelerdir?
Daha saf ve temiz buhar elde edilir.
Kazan dibinde birikinti oluşması ve birikintinin neden olacağı korozyon ve ısı kaybı önlenir.
Kazan suyunun köpürmesi ve buhar hattına taşınması engellenir.
Kazan suyundaki çözünmüş katı madde ve askıdaki madde miktarı kontrol altına alınmış olur.
Kazanda özellikle seviye göstergesinin bulunduğu bölgenin çamurdan dolayı tıkanarak göstergenin devre dışı kalması ve kazanın susuz kalma ihtimali önlenir.
Sonuç olarak
Buhar kazanlarında korozyon ve kireçlenmenin en aza indirgenmesi için blöf işlemi zorunlu ve vazgeçilmez bir unsurdur.
Buhar kazanlarında su arıtma ve kimyasal şartlandırma ile kalitesi arttırılmış besi suyu, blöf miktarını önemli ölçüde düşürür.
Bu nedenle; su şartlandırma ile ön arıtma ile kazan besi suyu çeşitli arıtma işlemlerinden geçirilerek kazana verilmektedir.
Kazana verilen su her ne kadarda ön arıtmadan geçse de hem korozif unsurlar hem de kireç unsurları hala kazana taşınmaktadır. Bu unsurları önlemek içinse kimyasal şartlandırma şarttır.
Cemkimsan Kimya olarak geliştirdiğimiz ve fabrikamızda ürettiğimiz buhar kazanı koruma ürünlerimiz;
Cefopol 1080 (Çok fonksiyonlu kazan suyu şartlandırma kimyasalı)
Cefopol 1040 (NSF onaylı gıda üretiminde kullanıma uygun buhar kazanı kireç ve korozyon önleyici)
Cefopol 6030 (Buhar kazanları için sertlik stabilizatörü ve kireç önleyici)
Cefolin 1080 (Çok fonksiyonlu kazan ve buhar hattı şatlandırma kimyasalı)
Cemolin 1080 (NSF onaylı gıda üretiminde kullanıma uygun buhar hattı korozyon önleyici)
Kaynak;
Cemkimsan Kimya Ders Notları
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Su El Kitabı
https://stringfixer.com/tr/Boiler_blowdown
https://www.denizcilikbilgileri.net/kazanlarda-blof/amp/
https://www.suvecevre.com/yayin/553/buhar-kazani-blof-uygulamasi_16368.html#.YiKHC-hBzIV