Su, endüstriyel süreçlerde hayati bir öneme sahiptir. Buhar kazanları, soğutma sistemleri, içme suyu temini ve üretim hattı gibi birçok alanda suyun kullanımı, verimliliği doğrudan etkileyen unsurlardan biridir. Ancak, suyun kalitesi ve yapısı, bu süreçlerin başarısını belirleyen en kritik faktörlerden biridir. İşte bu noktada devreye giren su şartlandırma, suyun belirli özelliklerini iyileştirerek, sistemlerin verimli ve güvenli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Su Şartlandırma Nedir?
Su şartlandırma, suyun içeriğindeki istenmeyen maddelerin (mineraller, kirleticiler, organik bileşikler vb.) arındırılması veya düzenlenmesi işlemidir. Bu işlem, suyun kullanım amacına göre optimize edilmesini sağlar. Endüstriyel tesislerde kullanılan su, genellikle çeşitli kirleticiler ve mineraller içerdiği için, sistemlerin verimliliğini artırmak ve ekipmanların ömrünü uzatmak için suyun şartlandırılması büyük bir önem taşır.
Su Şartlandırma Yöntemleri
- Su Yumuşatma Endüstriyel suyun en yaygın sorunlarından biri, suyun sertliğidir. Sert su, kalsiyum ve magnezyum gibi mineraller içerir. Bu mineraller, özellikle buhar kazanlarında ve borulama sistemlerinde birikerek kireçlenmeye yol açar. Kireç birikintileri, ısı transferini engeller, verimliliği düşürür ve ekipmanların arızalanmasına neden olabilir. Su yumuşatma işlemi, bu mineralleri uzaklaştırarak suyun sertliğini azaltır ve sistemlerin verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Bu işlem, genellikle iyon değişim reçineleri kullanılarak yapılır.
- Kimyasal Besleme Su şartlandırma sürecinin bir parçası olarak, suya kimyasal maddeler eklenebilir. Bu kimyasallar, oksijen gidericiler, kireç önleyiciler ve koruyuculardan oluşur. Oksijen gidericiler, suya karışmış oksijenin metal yüzeylere zarar vermesini engeller, böylece korozyon riskini azaltır. Kireç önleyici maddeler, minerallerin suyun buharlaşması sırasında birikmesini engelleyerek, kireç oluşumunu önler. Ayrıca, sistemdeki biyolojik atıkları temizlemek için dezenfektanlar da kullanılabilir.
- Filtrasyon ve Ultrafiltrasyon Suyun içinde bulunan fiziksel kirleticiler, pas, kum, tortu ve diğer yabancı maddeler, suyun kalitesini düşürür. Bu tür kirleticiler, filtreleme yöntemleri ile uzaklaştırılabilir. Filtrasyon sistemleri, suyu temizlerken, suyun özelliklerini değiştirmeden sistemlerin sağlıklı bir şekilde çalışmasına olanak tanır. Ultrafiltrasyon ise, daha ince partikülleri dahi temizleyen, yüksek verimli bir su arıtma yöntemidir.
- pH Dengeleme Endüstriyel sistemlerde suyun pH seviyesi de önemlidir. Çok asidik veya alkali su, sistemlere zarar verebilir ve ekipmanların ömrünü kısaltabilir. Su şartlandırma işlemi sırasında pH seviyesi, ihtiyaca göre düzenlenebilir. Bu, asidik veya alkali reaksiyonların önüne geçer ve sistemdeki metal yüzeylerin zarar görmesini engeller.
Su Şartlandırmanın Endüstriyel Sistemdeki Faydaları
Su şartlandırma, sadece suyun kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda endüstriyel tesislerdeki verimliliği artırır ve uzun vadeli maliyet tasarrufu sağlar. İşte su şartlandırmanın başlıca faydaları:
- Enerji Verimliliği: Yumuşatılmış su ve düzenli şartlandırılmış su, sistemlerin verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. Örneğin, buhar kazanlarında oluşacak kireç birikintilerinin önlenmesi, ısı transferinin daha verimli olmasına ve daha az enerji tüketilmesine yardımcı olur.
- Ekipman Koruma ve Uzun Ömür: Su şartlandırma, korozyon ve aşınmayı azaltarak, sistemlerin ömrünü uzatır. Bu, bakım ve onarım masraflarını azaltır.
- Düşük Bakım Maliyetleri: Şartlandırılmış su, sistemlerdeki tıkanmaları ve arızaları önler, bu da düzenli bakım ihtiyacını azaltır.
- Çevre Dostu Çözümler: Su şartlandırma, çevresel etkileri azaltmak için etkili bir yöntemdir. Kirletici atıkların kontrol altında tutulması ve suyun verimli kullanılması, sürdürülebilirliği artırır.
Su Şartlandırma ve Sürdürülebilirlik
Endüstriyel su şartlandırma, sadece ekonomik faydalar sağlamaz; aynı zamanda çevresel sürdürülebilirlik açısından da büyük önem taşır. Su kaynaklarının sınırlı olduğu günümüzde, suyun doğru bir şekilde yönetilmesi, tasarruf sağlanması ve suyun yeniden kullanımı büyük bir öneme sahiptir. Su şartlandırma sistemleri, suyun verimli kullanılmasını ve atıkların minimuma indirilmesini sağlar. Bu, doğrudan çevresel etkilerin azaltılmasına katkı sağlar.
Su Şartlandırma Ürünleri ve Çözümler
Cemkimsan, su şartlandırma kimyasalları ve su şartlandırma programları sunarak endüstriyel sistemlerde verimliliği artırmakta ve su kaynaklı sorunları engellemektedir. Uygun koruma kimyasalları kullanarak, sistemlere özel çözümler geliştiren Cemkimsan, suyun kalitesini iyileştirir ve sistemlerin verimli çalışmasını sağlar. Bu sayede, hem enerji tüketimi azalır hem de bakım maliyetleri düşer, sistemlerin uzun ömürlü ve verimli bir şekilde çalışması sağlanır.
Ayrıca, Cemkimsan’ın su şartlandırma çözümleri, çevresel etkileri minimize eder. Endüstriyel suyun verimli kullanımı ve yeniden geri kazanımı, su tüketiminin azaltılmasına ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olur. Modern su şartlandırma teknikleri, suyun temizliği ve kalitesinin sürekli olarak izlenmesini sağlayarak, olası arızaların ve tıkanmaların önüne geçer. Bu da tesislerin daha güvenli ve kesintisiz çalışmasını sağlar.
Cemkimsan’ın sunduğu profesyonel hizmetler, enerji verimliliğini artırarak işletmelerin daha az enerji tüketmesi ve daha az karbon salınımı yapması açısından da önemli bir rol oynar. Bu, yalnızca maliyetleri düşürmekle kalmaz, aynı zamanda çevre dostu işletme uygulamalarını destekler.
Cemkimsan Kimya bünyesinde geliştirdiğimiz ve fabrikalarımızda ürettiğimiz bazı su şartlandırma ürünlerimiz;
Cefopol 1080 : Çok fonksiyonlu kazan suyu şartlandırma kimyasalı.
Cemolin 1080 : NSF onaylı gıda üretiminde kullanıma uygun buhar kazanı şatlandırma kimyasalı.
C-SCALANT 2005: Membranları koruyucu üründür. Membranların tıkanmasını veya kapasitesinin düşmesini önler, faydalı kullanım ömrünü uzatır
C-SCALANT 1085: Membranları koruyucu üründür. Membranların tıkanmasını veya kapasitesinin düşmesini önler, faydalı kullanım ömrünü uzatır. İçme suyu üretim tesislerinde kullanımı uygundur. NSF sertifikalıdır.
CK 229: Açık ve yarı açık devre soğutma kulelerinde kışır ve korozyon kontrolü amaçlı kullanılan fosfonat bazlı şartlandırma kimyasalıdır.
C BIOCIDE 886: Açık soğutma kulelerinde endüstriyel proses sularında mikroorganizma kontrolü için tasarlanmış biyosittir.
CK-42: Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemleri için korozyon önleyici.
CK-13: Kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemleri için korozyon önleyici.
Hakan ÇOBAN
Kimya Mühendisi
Su Şartlandırma Danışmanı
Kaynak:
Boyce, M. E., & L. D. Williams. (2016). Water Treatment for Industrial Processes. Springer.
http://dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/10398/0042247.pdf?sequence=1&isAllowed=y
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Su Elkitabı
Cemkimsan Kimya Ders Notları